Lehen sektorea/landa-garapena

Ekimena 1. Landaguneen garapen sozioekonomiko jasangarria sustatzea, lehengaiak eta oinarrizko produktuak edo lehen mailako produktuak ekoiztea, baita ekosistemen zerbitzuak ematea ere.

Ekimena 1. Elikagaien Kateari buruzko Legea eraginkortasunez betetzea, norberaren eskumeneko tresnen garapena bultzatuz, hala nola Jardunbide Egokien Kodea, Elikagaien Katearen Behatokia, eta kontrolen, ikuskapenen eta zehatzeko ahalaren sistema.

Ekimena 2. Behatokiaren bidez nekazaritzako elikagai guztien ekoizpen-kostuei buruzko aldizkako azterlanak areagotzea, erreferentziazko indize gisa nekazaritzako elikagaien kontratuetarako eta Elikagaien Kateari buruzko Legearen ikuskapenetarako.

Ekimena 1. Nekazaritza Politika Bateratuaren Plan Estrategikoa gure errealitatera egokitzen lagunduko duten neurriak ezartzea, hura aplikatzeko autonomia handiagoarekin; eta Europako Batzordeak sartutako azken malgutasun-proposamenei ekitea, nekazariek eta abeltzainekerrazago bete dezaten, eta, horrela, NPBn eta Europar Batasuneko ingurumen-araudian ingurumena babesteko ezarritako helburuak lortzea.

Ekimena 2. Eskola-jantokietan eta ikastetxe publikoetan hurbileko elikagai-produktuen erosketa eta kontsumoa sustatzea.

Ekimena 3. Elikadura-kateko eragileek eta administrazio publikoek elikagaiak alferrik galtzearen aurkako ekimenak sustatzea. Elikagaiak alferrik galtzearen aurkako lege-proiektua bultzatzea.

Ekimena 4. Hirugarren herrialdeetatik datozen inportazioei gure ekoizleei eskatutako ekoizpen- eta jasangarritasun-estandar berberak betetzea eskatuko dieten "ispilu-klausulen" inplementazioa bultzatzea. Horrela, lehia leiala bermatzea eta gure tokiko ekoizpena babestea.

Ekimena 5. Lehen sektoreko jardueraren errentagarritasunaren aldizkako ebaluazioa egitea, laguntza-neurri berrien bidez berehala esku hartu ahal izateko.

Ekimena 6. Ezohiko finantzaketa-sistemak aztertzea, tresna publikoen bidez, finantzaketa-lerro berriak garatzeko aukera emango dutenak interes-tasa bigunekin eta amortizazio-aldi luzeekin, ustiategien errentagarritasuna arriskuan jartzen duten merkatu- eta klima- egoerei erantzuteko.

Ekimena 7. Sektorean lehengaien (bazka, pentsuak) autosufizientzia mailakatua sustatzea laboreen bidez, kanpoko mendekotasuna eta fenomeno klimatikoengatik edo gatazka belikoengatik izan dezaketen falta murrizteko.

Ekimena 1. Gure lehen sektorearen etorkizunari laguntzea, belaunaldien arteko erreleboa ziurtatuz, Gaztenek programa berrikusiz eta gazteak eta beste sektore batzuetako langileak sartzea erraztuko duten sentsibilizazio-programak, neurri pizgarriak eta arau- aldaketak hobetuz.

Ekimena 2. Familia-nekazaritzaren eredua bultzatzea, sektore- eta lurralde-errealitateetara egokituko den laguntza-sistema bat garatuz, eta nekazaritzaren eta abeltzaintzaren garapen iraunkorrari lagunduko dion finantza-euskarria eta euskarri teknikoa eskainiz.

Ekimena 3. Zerbitzu ekosistemikoak sortzen dituzten nekazaritza-, abeltzaintza- eta baso- jardueretan onura edo kenkari fiskalak sartzeko aukera aztertzea, Foru Aldundiekin elkarlanean.

Ekimena 4. Gobernantza-esparru iraunkor eta dinamiko bat ezartzea, EAEko administrazioen eta nekazaritzako elikagaien eta arrantzaren erakundeen artean nekazaritzako elikagaien sektorea ahaldunduko duena. Horretarako, Nekazaritza eta Elikadura Politikako eta Landa Garapeneko Batzordea erabiliko da foro egituratzaile gisa.

Ekimena 5. Coworking-espazioak garatzea Euskadiko landa-eremuetan, landa-eskualdeen dinamizaziora eta landa-eremuetako ekintzaileek sustatutako proiektuen tutorizaziora eta laguntzara bideratutako zentro balioaniztun gisa.

Ekimena 6. Lehen sektoreko politika publikoen eragina aztertzea eta Landa Garapenerako Euskal Sarea ezartzea, lurralde-garapeneko eragileen koordinatzaile gisa.

Ekimena 7. Nekazaritzako Lanbide Heziketa bultzatzea, nekazaritza eta abeltzaintzako jarduera behar bezala bideratzeko eta lanbidea duintzeko.

Ekimena 8. Landa-ustiategien ekoizpen-, merkaturatze- eta titulartasun-ingurunean emakumeak sartzeko prozesuan aurrera egitea.

Ekimena 1. Nekazaritza-lurra lehen sektorerako erreserba estrategikotzat hartzea eta, ahal den neurrian, bide-azpiegituretako edo energia-azpiegituretako proiektuen ondoriozko galera minimizatzea.

Ekimena 2. Intsektu polinizatzaileen lana babestea, biodibertsitatearen berme gisa, nekazaritza- eta industria-inguruneetan azpiegitura berdeak kontserbatuz eta lehengoratuz.

Ekimena 3. Eusko Jaurlaritzaren mendeko nekazaritzako ikerketa- eta esperimentazio-zentro teknologikoen arteko koordinazioa bultzatzea, laborantza-teknika berriak aztertzeko eta klima-aldaketari, nekazaritza-lurren babesari edo sektorean teknologia berriak sartzeari aurre egiteko.

Ekimena 4. Ehiza-jarduera iraunkorrak naturguneen kudeaketa egokian duen garrantzia balioestea eta arautzea, lehen sektoreari babesa emateko jarduera den aldetik.

Ekimena 5. Nekazaritza-lurzoruaren kontserbazioa sustatzea, haren erabilera eraginkorra eta iraunkorra ziurtatuz, epe luzerako nekazaritza-produktibitatea bermatzeko. Nekazaritza-lurren funtsa sustatzea, ustiategi berrietara eta daudenak bideragarritzera bideratuta. Neurri horrek eragin berezia izango du abeltzaintza- sektorean eta Arabako Errioxan.

Ekimena 6. Baliabide natural mugatuak errespetuz erabiltzeko kontzientzia piztea. Horien erabilerari, hondakinen kudeaketari, gasen isurketari, ongarrien erabilerari eta plagizidei buruz kontzientziatzea.

Ekimena 7. 2030era begira Euskal Autonomia Erkidegoko nekazaritza-lurren %25 gutxienez nekazaritza ekologikoarekin erabiltzeko beharrezkoak diren sustapen-neurriak hartzea. Abeltzaintza ekologikoa, arrantza jasangarria eta hurbileko merkatuak sustatzea.

Ekimena 1. Guardiako Ardoaren Etxea egokitzen laguntzea, enologiari buruzko aholkularitza- zentro, mahatsaren kalitate-parametroetan erreferentziazko laborategi eta mahastizaintzari buruzko ikerketa-zentro gisa.

Ekimena 2. Berrikuntza enogastronomikoko proiektu eta programa berriak garatzea, gastronomiaren eta edarien sektoreari laguntzeko zientzia eta gastronomia uztartzen dituzten zentro berrietan Euskadiren nazioarteko estatusa sustatzeko eta bere izen ona finkatzeko: GOe (Gastronomy Open Ecosystem) eta EDA Drinks & Wine, Gasteizko eta Guardiako campusekin.

Ekimena 3. Nazioarteko kideekin lan egitea, ETEentzako eta euskal enpresentzako laguntza- programa bereziak bultzatuz.

Ekimena 1. Euskadik, bere eskumenen esparruan, lidergo eta laguntza sektoriala bere gain har dezan ahalbidetzea. Lidergo eta babes horrekin bilatuko da euskal administrazioen parte hartzea eta komunikazioa, bai eta ordezkari eta lobby izan ahal izatea, euskal zur-basogintzaren sektorearen errentagarritasuna, lehiakortasuna eta etorkizuna defendatzeko behar diren foroetan.

Ekimena 2. Euskadiko eraikin publikoen eraikuntzan zuraren erabilera lehengai gisa sustatzea.

Ekimena 3. Egurraren euskal sektorean balio erantsi handiko konponbideak garatzen laguntzea, enpresak, startup delakoak, ekintzaileak eta sektore horrekin lotutako beste erakunde batzuk bilduko dituen Hub bat sortuz.

Ekimena 4. Mendien balioa areagotzeea, lehengai naturalen eta berriztagarrien hornitzaile gisa duten eginkizuna sustatuz, baldin eta horien ekoizpena bateragarria eta sinergikoa bada beste ingurumen- eta gizarte-zerbitzu batzuekin.

Ekimena 4. "Itsas Ekoizleak" erakundearen finantza-tresna bultzatzea, Euskadin arrantza-kuotak errotzen dituzten itsasontzien jarduerari laguntzeko.

Ekimena 1. Flotaren modernizazioa sustatzea, belaunaldien arteko erreleboa sustatzea eta jasangarritasun hirukoitza bermatzea: soziala, ekonomikoa eta ingurumenekoa, arrantza-sektore gero eta jasangarriagoa eta lehiakorragoa bultzatzeko, enplegua eta aberastasuna sortuko dituena.

Ekimena 2. Ekintza planifikatzeko eredu bat sortzea, sektore publikoen eta pribatuen artean koordinatutako erabakiak hartzearekin batera, gure itsasoan klima-aldaketaren ondoriozko arriskuak kudeatzeko beharrezkoak diren ezagutzan, tresnen garapenean, prestakuntzan eta gaitasunetan aurrera egiteko. Halaber, itsasertzeko eta itsasoko ekosistemen erresilientzia hobetzeko klima-aldaketaren ondorioen aurrean, horiek egokitzeko beharrezko neurriak barne hartuta.

Ekimena 3. Euskal presentzia sustatzea nazioarteko arrantza-akordioetan, Espainiako Gobernuarekin elkarlanean.

Ekimena 5. Itsas akuikultura jasangarriaren negozio-eredu berriak arakatzea gure kostaldean.

Ekimena 6. Arrantza-sektoreko enpresen titulartasunean belaunaldi-errelebuko neurriak erraztea, Euskadin etorkizuna eta sustraitzea bermatuko duen tresna gisa.

Ekimena 7. Basordasen akuikultura-poloa garatzea, Euskadin akuikultura indartzeko.

Ekimena 8. Itsasoko emakumeen gizarte- eta lan-baldintzak hobetzea, kotizazio-oinarriak eguneratuz eta beren jardueratik lortzen dituzten diru-sarrera errealetara egokituz.

Ekimena 1. Euskadiko eta Akitania Berriko kirol-portuetako zerbitzu eta jardueren eskaintza bateratua bultzatzea.

Ekimena 2. Natura-ondarearen kontserbazioa eta itsasertzeko jarduera sozioekonomikoen garapena sustatzeko neurriak bultzatzea.

Ekimena 3. Landa-ingurunearen garapen sozioekonomiko iraunkorrean laguntzea, lehengaien eta lehen mailako ondasunen ekoizpena eta zerbitzu ekosistemikoak emanez, landa- eremuetako biztanleei errentak eta enplegua emanez. Landa-ingurunean aukera- berdintasuna eta gizarte-kohesioa bultzatzea erronka demografikoaren aurrean.