Garapen jasangarrirako gizarte baketsuak eta inklusiboak sustatzea, guztioi justiziarako sarbidea erraztea, eta erakunde eraginkorrak eta inklusiboak sortzea maila guztietan.

Ekimena 1. Lehen Mailako Arretako taldeen egitura errealitate demografikora egokitzea, eta, ahal den guztietan, pertsonal fakultatiboaren plantilla eta erizaintzako plazak handitzea, haien lana desburokratizatuz, etengabeko prestakuntza-planak garatuz eta erizaintzako garapen profesionala bere eskumen gorenetan ezarriz.

Ekimena 2. Enplegu Eskaintza Publikoetan fakultatiboentzako eta Lehen Mailako Atentzioko erizaintzako plaza berriak. EEPra sartzea lortzen ez dutenentzat kontratazio-formula egonkorragoak jorratzeko akordioa sustatzea, Lehen Mailako Arretako plaza guztiak, pediatria barne, betetzea lehenetsiz.

Ekimena 3. Berariazko plan bat aurreikustea betetzen zailak diren lanpostuetarako.

Ekimena 4. Lehen mailako laguntzako profesionalek kokapen geografiko berean jarrai dezaten sustatzea, ordainsariak handituz, lan-malgutasuna areagotuz edo lan-gainkarga murriztuz, bai eta herritarrak zerbitzu horien erabilera egokiaz kontzientziatuz ere.

Ekimena 5. Osasun zerbitzuko langileek zeregin burokratikoetan ematen duten denbora murrizteko formuletan aurrera egitea eta kalitatezko arreta pertsonalizatuari denbora gehiago eskaintzea.

Ekimena 6. Mapa berrikustea eta etengabeko arretako guneen hobekuntza sustatzea. Helburua da hil edo bizikoak ez diren larrialdiak artatzeko zentro horiek pazienteei ematen dieten zerbitzua bermatzea eta hobetzea, bai eta ospitaleetako larrialdien karga arintzea ere.

Ekimena 7. Lehen Mailako Arretako eta Etengabeko Arretako Guneetako asistentzia-eredua lerrokatzea, EAGak osatzen dituzten pertsonen eta Lehen Mailako Arretako taldeen arteko koordinazioa hobetuz, puntu guztietatik arreta integrala eta integratua eskaintzeko helburuarekin

Ekimena 8. Zerbitzu-zorroaren homogeneizazioa eta fisioterapiaren hedapena ezartzen jarraitzea.

Ekimena 9. Landa-eremuetan osasun-arreta bermatzeko berariazko jarduerak ezartzea.

Ekimena 10. Hezkuntzan eskumena duen sailarekin eta unibertsitate publikoarekin lankidetzan, EHUko Medikuntza Fakultatean dauden plazak zabaltzea, Familia eta Komunitate Medikuntzako eta Pediatriako prestakuntza espezializatua lehenetsiz, biztanleko lehen mailako arretako medikuen ratioa handitzeko helburuarekin.

Ekimena 11. Egungo Lehen Mailako Arretako Estrategia aztertzea eta ebaluatzea, aurreko legegintzaldian garatutako berrikuspen-prozesuan oinarrituta, gure osasun-sistemako profesionalen zeharkako taldeak kontuan hartuta, etorkizuneko erronkei erantzungo dien Lehen Mailako Arretako Estrategia berri bat planteatzeko helburuarekin.

Ekimena 1. Aurrera egitea lan-baldintzen akordioa berritzen, garapen profesionalean, egungo lanpostuen zerrenda berrikusten eta antolaketa-berrikuntza sustatzen, Osakidetzako Mahai Sektoriala den Elkarrizketa Sozialerako Foroaren bidez.

Ekimena 2. Langile-politika berri bat bultzatzea, bikaintasun-zerbitzua bermatzeko, talentua erakarriz eta bertan geratu daitezen lan eginez. Profesionalen talentua atxikitzeko eta erakartzeko estrategia diseinatzea, ez medikuntzakoa bakarrik, baita erizaintzakoa ere, kontratazio egonkorra lehenetsiz.

Ekimena 3. EEPetako hautatze-sistemak hobetzen jarraitzea, hautaketa-prozesu osoan ondorengo irizpide hauek kontuan izanez: gaitasuna, merezimendua, berdintasuna, gardentasuna, zozketa bidez hautatutako epaimahaiak eta trazabilitatea. Betiere, adostutako eta hitzartutako irizpideak aplikatuz.

Ekimena 4. Aldizkako lan-eskaintza publikoak egitea, gure osasun-sistemaren bikaintasunerako ezinbestekoak diren plantillen egonkortasuna eta nahikotasuna bermatzeko. Gaur egun aldi baterako langileek betetzen dituzten plazak finkatu eta egonkortzera bideratutako egitura-plazak handitzen jarraitzea, eta, hala badagokio, plantillan beste 2.000 plaza berri izatera irits daitekeen gehikuntza bati ekitea.

Ekimena 5. Osakidetzako Mahai Sektorialaren barruan, mediku espezialistak eta behin-behineko egoeran dauden erizainak egonkortzeko formulak lantzea, espezialitate defizitarioetan edo estaldura zaileko espezialitateetan zerbitzua ematen ari baitira.

Ekimena 6. Osakidetzako profesionalekin lankidetzan, prestakuntza-plan propioa garatzea, Osakidetzan zerbitzu berriak eta hobeak eskaintzeko espezializatzea erabakitzen duten profesionalak saritzeko, eta nazioartean garatutako bikaintasun-praktika berriak ezagutzeko eta aplikatzeko aukera emateko osasun-sistemari.

Ekimena 7. Gobernantza oneko prozesuak ezartzen jarraitzea Osakidetzako zentro guztietan, gardentasun osoz lan eginez erakundeen kudeaketa-prozesuetan.

Ekimena 1. Pazientea behar bezala koordinatutako diziplina anitzeko taldeen bidez artatzea. Sistema honen helburua da ikuspegi komuna izatea, pazientea ospitaleratzen denetik alta eman arte, tartean dauden osasun-adar guztietako espezialista guztiek ikuspegi komun eta global bera izatea, eta zentzu berean jardutea arreta hobea eta diagnostiko- eta tratamendu-prozesu asistentzial laburragoak lortzeko

Ekimena 2. Sarean lan egingo duen osasun-sistema bultzatzea, arreta espezializatuaren kasuan bereziki. Horrela, pazienteei beren ESIetatik kanpo edo beren ESIko erreferentziazko beste zentro batean hitzorduak eskaintzea, baldin eta horrekin arreta espezializatu azkarragoa lor badezakete.

Ekimena 3. Etxeko ospitaleratze- programa bat sortzea, pazienteei ospitale-ingurunean jasoko lituzketen antzeko zaintza eta tratamendu medikoak jasotzeko aukera emango diena, beren etxean egoteak ematen dien erosotasunarekin. Arreta-formatu horrek etxean bertan eskaintzen ditu tradizioz ospitaleetan eman izan diren zerbitzuak, hala nola sendagaiak ematea, bizi-zeinuak monitorizatzea eta arreta mediko espezializatua ematea, pazientea fisikoki ospitale batean egoteko beharra saihestuz.

Ekimena 4. Sendagaien emate kolaboratiboa garatzeko bidean aurrera egitea (hurbilekoa), pazienteei ospitaleko medikazioa beren erreferentziazko farmazien bidez helarazteko,ospitaleetara behar ezdenean joan beharrik izan ez dezaten.

Ekimena 5. Balioan oinarritutako arreta sustatzea; horretarako, osasun-emaitzen arabera neurtu behar da erakundea, jardueraren arabera neurtu beharrean.

Ekimena 6. Farmaziak osasun-eragile gisa sustatzea.

Ekimena 7. Pazientearen eta zaintzaileen parte-hartze aktiboa bultzatzea, aldaketa-eragile gisa.

Ekimena 1. Ertzaintzaren lan-baldintzak arautzen dituen akordioari buruzko elkarrizketa eta ituna bultzatzea. Esparru horretan, Ertzaintzako langileen produktibitateak, indize zuzentzaileak eta garapen profesionaleko sistema eguneratzen aurrera egitea. Langile gehiago jartzea eta plantillak egokitzea, plazak betetzeko plana eta deialdien egutegia eta Ertzaintza Modernizatzeko Plana landuz.

Ekimena 2. Ertzaintzaren azpiegiturak eta erabiltzen dituzten tresnak berritzea. Nabarmendu beharrekoen artean daude Durangoko ertzain-etxea berritzea, helikopteroen flota berritzea eta ibilgailuen flota berritu eta modernizatzea.

Ekimena 3. Ekipamendu eta Material Batzordeak bultzatzea, Ertzaintzako langileen ordezkarien parte-hartzea indartuz.

Ekimena 4. Polizia eta Larrialdietako Euskal Akademiari eusteaz gain hobetzea eta garatzea, Euskal Polizia prestatzeko erakunde nagusi den aldetik, Ertzaintzaren eta udaltzaingoen egungo eta etorkizuneko erronkei aurre egiteko. Etengabeko prestakuntza indartzea lanbide-etapa osoan, agenteen ezagutzak eguneratuz, etengabe aldatzen den errealitate kriminologiko baten aurrean.

Ekimena 5. Polizia-agenteei banakako kamerak ematea, segurtasun juridikoa emateko, agintaritza judizialari zigor-arloko arau-haustea egin izanaren froga-elementuak emateko eta beren jardueren gardentasuna bermatzeko.

Ekimena 6. Larrialdietarako Unitatea indartzea, larrialdi- edo hondamendi-egoerei erantzuteko gaitasuna hobetzeko.

Ekimena 1. Sortzen ari diren delituekin lotutako ikerketa-unitateak indartzea, hala nola delinkuentzia antolatua.

Ekimena 2. CyberZaintza (Zibersegurtasunaren Euskal Agentzia) garatzea, Euskadin Interneten eta teknologia berrien erabilerak eragindako mehatxuei modu integral eta zeharkakoan aurre egiteko eta sistemetan eta adimen artifizialean inbertitzeko.

Ekimena 3. Iruzurrak, maulak, mehatxu digitalak eta estortsioak ikertzen espezializatutako unitateak ezartzea.

Ekimena 4. Haurren eta nerabeen aurkako indarkeria prebenitzeko, hautemateko eta garaiz jorratzeko programak garatzea, estrategia espezifiko baten bidez. Ziberjazarpena eta genero-indarkeria online prebenitzeko eta kontzientziatzeko programen sorrera sustatzea.

Ekimena 1. Euskadiko Segurtasun Plan berri bat garatzea, Euskal Segurtasun Publikoaren Sistema osatzen duten erakundeak errealitate sozial eta kriminologiko berrira egokitzeko.

Ekimena 2. Euskadiko Polizia Koordinaziorako Sistema bat ezartzea, informazioa denbora errealean partekatzeko aukera emango duena, Segurtasun Publikoaren Sistemak unean-unean dituen premiei erantzunez baliabide operatiboak banatzeko. 

Ekimena 3. Gizarte zibilarekiko, herritarren elkarteekiko eta kolektiboekiko harremanen sarea antolatzea, komunikazio-bide egonkorrak ezartzeko. Kanal horiek aukera ematen dute herritarren eskaerak jasotzeko eta haiei eragin diezaieketen gertakariei buruzko informazioa denbora errealean helarazteko.

Ekimena 4. Euskal segurtasun-sistemak babes zibileko eta polizia-lankidetzako nazioarteko esparru eta agentzietan duen posizioa indartzea.

Ekimena 5. Administrazioen artean koordinazio eraginkorra ezartzea, herritarrentzako prozedurak sinplifikatzeko, eta genero-indarkeriaren eta erradikalizazio bortitzaren aurrean berariazko prebentzio-programak sustatzea, adinekoen segurtasuna sustatzeko eta bizikidetza errazteko.

Ekimena 1. Ertzaintzako ikertzaileen karrera profesionala sustatzea, etengabeko trebakuntzan eta prestakuntzan inbertsioa areagotuz, batez ere teknologia eta auzitegi-zientzia aurreratuaren erabileran.

Ekimena 2. Bide-segurtasuneko espezialisten garapena sustatzea Ertzaintzaren barruan, lanbide- prestakuntza egokia eskainiz.

Ekimena 1. Lege-esparrua egokitzea ekonomia digitala babesteko, besteak beste, datuen babesa, segurtasun zibernetikoa, merkataritza elektronikoa eta etika adimen artifizialean.

Ekimena 2. Soluzio digitalen inplementazioan bikaintasuna aitortzen eta sustatzen duten ziurtapen-programak ezartzea, bezeroek eta bazkide komertzialek euskal enpresetan konfiantza handiagoa izan dezaten.

Ekimena 3. Adimen Artifiziala etikoki inplementatzeko politika eta erregulazio espezifikoak ezartzea. Ingurumen-eraginaren erabileraren gardentasuna, kontu-ematea eta ekitatea sustatzen duten arau-esparruak garatzea.

Ekimena 4. AAren inguruko kontzientziazioa areagotzea, herritarrek erabaki logikoenak eta zuzenenak har ditzaten, AA gure bizitzan presentzia handiagoa izango duen testuinguru batean.

Ekimena 5. Euskararen presentzia digitala sustatzea eta babestea, Euskararen Corpus Digitala modu aktibo eta metodikoan sortuz, hizkuntza-baliabide digitalen Europako esparrura konektatuta. Euskara ingurune digitaletan beste hizkuntza ofizial batzuen baldintza berdinetan egon dadin laguntzea.

Ekimena 6. Algoritmoak gardendu, emaitzak argitaratu edo ebaluatuko dituzten sistemak sortuz, eta, horrela, joera artifizialak, arrazistak, matxistak, klasistak edo bestelakoak dituzten adimen artifizialak ez izateko.

Ekimena 1. Arreta presentzial nahikoari eustea, telefono bidezko arretaren kalitatea eta online arreta zentralizatuaren erraztasuna zaintzea.

Ekimena 2. Pertsona kalteberen kolektiboen plataformekin eta elkarteekin lankidetzan aritzea, horien kalitatezko arreta aztertu, diagnostikatu eta hobetzeko.

Ekimena 3. Administrazioaren eta herritarren arteko komunikazioa hobetzea, informazioan komunikazio argiko teknikak aplikatzea sustatuz. Helburua informazioa modu erraz, zuzen, garden eta eraginkorrean helaraztea da, hizkera juridikoa saihestuz.

Ekimena 1. Jardunbide egokien kodeak egitea eta ikusaraztea, kontsumo-erakundeen bitartez.

Ekimena 2. Kontsumo-araudia enpresen artean zabaltzea, enpresa-berrikuntzako zentroen bidez sortu berriak azpimarratuz.

Ekimena 1. Trantsizio Energetiko eta Klima Aldaketaren Epe Luzerako Bide-Orri bat, 2030erako Trantsizio Estrategiak eta Lurralde Historikoen eta tokiko erakundeen Klima eta Energia Planak aurreikusten dituen planifikazio-esparru berri bat bultzatzea.

Ekimena 2. Euskadiko 5.000 biztanle baino gehiagoko udalerriek Klima eta Energia Planak izatea sustatzea. Plan horien helburuak izango dira: Arintzea: emisioen murrizketa, 2050 baino lehen karbonoan neutralak izateko helburuarekin, 2045ean neutraltasuna lortzeko beharrezko ahaleginak eginez. Egokitzea: mehatxu eta eraginak hobeto ezagutzea eta klima-aldaketak eragindako ondorioei aurrea hartzeko planak egitea. Udalerriaren erresilientzia: gobernantza hobetzea muturreko gertaeren aurrean eta naturan oinarritutako konponbideak sartzea egokitzapen eta erresilientzia elementu gisa.

Ekimena 3. Euskadiko Trantsizio Energetikoari eta Klima Aldaketari buruzko otsailaren 8ko 1/2024 Legean aurreikusitako klima-aldaketaren aurkako borrokarekin lotutako ekimenak garatzea, dagokion araudia proposatuz.

Ekimena 4. Energia-eraginkortasunari laguntzen dioten inbertsioak laguntzeko mekanismoak bikoiztea, bai industria-eremuan, bai jarduera publiko eta pribatuen eraikinetan.

Ekimena 5. Energia berriztagarriak bultzatzeko izapideak sinplifikatzea eta azkartzea, ingurumen-, ondare-, gizarte- eta lurralde-integrazioa zainduz.

Ekimena 6. Energia-trantsizioa eta klima-aldaketa bultzatzen duen zerga-sistema berria sustatzea, Foru Aldundiekin lankidetzan. Ekintza energetikoen ahultasuna edo karbono isurketak handitzen dituzten jarduketak zergapetzeko, isurketen arintzea, murrizketa eta xurgapena sustatzen dituzten jarduketak bultzatzeko eta klima-aldaketara egokitzeko proposamen bat.

Ekimena 7. Administrazio publikoek, beren eskumenen eremuan, kalteak eragiten dituzten jarduketak zergapetzea eta energia-eraginkortasunaren inbertsioak, energia berriztagarrien ekoizpena eta kontsumoa, eta ibilgailu emisiorik gabekoak eskuratzea eta erabiltzea sustatzeko mekanismoak eta neurriak ezartzen jarraitzea bultzatuko da, aurrezpen handienak eta sektoreen deskarbonizazioa eta klima-aldaketara egokitzea lortzen diren erabilerak lehenetsiz.

Ekimena 8. Euskal Autonomia Erkidegoko 100 udalerri Klimaren eta Energiaren Itunari atxikitu daitezela sustatzea.

Ekimena 1. Tratu-berdintasunaren eta diskriminazioaren aurkako borrokaren Legea bultzatzea. 

Ekimena 2. LGBTIQ+ kolektiboaren erronkei ikuspegi intersekzionaletik helduko dien estrategia integral bat bultzatzea, aurrez aurre dituzten diskriminazio mota desberdinak aitortuz.

Ekimena 3. Sentsibilizazio-kanpainak garatzea, LGBTIQ+ komunitatearen errealitateari buruzko ezagutza areagotzeko eta gizartean haien eskubideekiko errespetua sustatzeko.

Ekimena 4. Euskal administrazio publikoetako langileei prestakuntza ematea, LGBTIQ+ aniztasunari eta haien eskubideak babesteko bideei buruzko berariazko prestakuntza- moduluak sortuz, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundearen (HAEE-IVAP) prestakuntza-planaren barruan.

Ekimena 5. Aldian-aldian ‘ad hoc’ azterlanak egitea, kuantitatiboak eta kualitatiboak, memoria historikoa sustatzeko, eta LGBTIQ+ komunitateak dituen erronkak ezagutzea eta sakontzea, arlo horretako politika publikoen eraginkortasuna hobetzeko.

Ekimena 1. Tratu-berdintasunerako plan eraginkorrak bultzatzea, indarrean dagoen araudiaren arabera, sexua, adina, arraza-jatorria edo jatorri etnikoa, erlijioa eta sexu-orientazioa direla-eta diskriminaziorik egon ez dadin. Plan horiek arrazakeriari eta xenofobiari aurre egiteko neurriak jasoko dituzte.

Ekimena 2. Aniztasuna sustatzea eta babestea, eta pertsonen eta kolektiboen diskriminazioaren eta estigmatizazioaren aurka borrokatzea.

Ekimena 3. Inklusioaren eta berdintasunaren alde lan egiten duten gizarte-erakunde eta - kolektiboekiko laguntza eta lankidetza indartzea, kultura-aniztasunaren, jatorriaren eta sexu-orientazioaren ardatzetatik abiatuta.

Ekimena 4. Tratu-berdintasunari eta diskriminaziorik ezari buruzko politiketan prestatzeko, bullying, homofobia edo mobbing jarrerak prebenitzeko eta desagerrarazteko planak bultzatzea, udalekin koordinatuta.

Ekimena 1. Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen arloko Legegintzaldi Plan bat onartzea, aipatutako lau zutabeetan oinarrituta. Plan horrek garrantzia emango dio bizitza, giza eskubideak, pertsonen duintasuna, iraganaren memoria kritikoa eta biktimekiko elkartasuna errespetatzearen aldeko eta belaunaldien arteko pedagogia sozialari.

Ekimena 2. Gogora Institutuaren plan estrategikoa eta urteko kudeaketa-planak eguneratzea, Kontseiluan parte hartzeko eta adostasuna lortzeko asmoari eutsiz.

Ekimena 3. Terrorismoaren biktimei aitorpena eta erreparazioa emateko euskal Legea aplikatzen eta garatzen jarraitzea.

Ekimena 4. Motibazio politikoko giza eskubideen urraketen biktimei errekonozimendua eta erreparazioa emateko euskal legea aplikatzen jarraitzea, eta lege hori eguneratzeko beharrezko akordioa sustatzea.

Ekimena 5. Euskadiko Memoria Historiko eta Demokratikoaren Legea garatzen jarraitzea, batez ere kapitulu hauetan: biktimen errekonozimendua eta erreparazioa; memoria demokratikoari buruzko pedagogia soziala; desagertutako pertsonak bilatu, lurpetik atera eta identifikatzea; ikerketa berrien eta lekuen maparen bidez egia argitzea; eta memoriaren espazioak eta ibilbideak Euskadin.

Ekimena 6. Gogoragunea erakusketa-gunea garatzea.

Ekimena 7. Terrorismoaren Biktimen Oroimenezko Zentroarekin lankidetzan jarraitzea.

Ekimena 8. Gernikako Bakearen Museo berria abian jartzea.

Ekimena 9. Martxoaren 3ko memorial berria garatzea Gasteizen.

Ekimena 10. Adi-Adian programa ebaluatzea eta bultzatzea, terrorismoaren eta indarkeria politikoaren biktimen testigantza zuzena DBHko eta Batxilergoko eta Euskadiko Unibertsitateetako ikasleei hurbiltzeko. Beste gradu eta master batzuetara hedatzeko aukerak aztertzea, bereziki irakasleen prestakuntzarekin lotutakoak. 

Ekimena 1. Memoria kritiko batekiko konpromisoari eustea. Izan ere, uko egingo zaio iraganean gertatutako edozein terrorismo edo indarkeria mota legitimatu, konpentsatu edo minimizatzeari, eta gaur egun edo etorkizunera begira indarkeria eta terrorismo hori berriz agertzearen kontra adieraztea, elkarbizitzarako gizarte-proiektu bat partekatzera bideratuta eta terrorismoak eta motibazio politikoko beste indarkeria batzuek ekarri zuten bidegabekeriaren aitorpenean oinarrituta.

Ekimena 2. Bizikidetzarako zoru etikoaren onarpen politikoa bultzatzea, giza eskubideen urraketa guztien bidegabekeriaren aitorpenean oinarritua, eta, bat bera ere baztertu gabe eta ETAk eragindakoak berariaz barne hartuta, Euskadiko tradizio politiko guztiek lehen aldiz partekatuko dutena. Biktimen sentsibilitatea eta haien familien mina urratzen duen edozein jarduera baztertzea, eta haiek iraintzea, umiliatzea eta berriz biktimizatzea saihesten duten neurriak hartzea, Terrorismoaren Biktimei Aitorpena eta Erreparazioa egiteko 4/2008 Legean aurreikusitakoaren arabera.

Ekimena 3. Azterketa gehigarri bat egitea argitze-prozesu osatugabeek eragindako biktimen kasuei.

Ekimena 4. Memoria plurala eraikitzeko ekarpen gisa, auzo-, politika-, gizarte-, langile- eta ikasle- mugimenduen ekarpena aztertzea, ikertzea eta zabaltzea, bai frankismoaren aurkako borrokan eginikoak, bai Euskadin kultura demokratikoa eta kontzientzia zibikoa eratzeko alorrean garatutakoak, bai terrorismoaren eta indarkeriaren aurrean bakea defendatzeko egin zirenak.

Ekimena 1. Giza Eskubideak eta haien kultura gizarteratzea, Euskadiren DNAren osagai gisa, eta giza eskubideen defentsa eta bermea herrialdeko eremu guztietan txertatzea.

Ekimena 2. Giza Eskubideen defendatzaileen programak babesteko ekimenei eustea.

Ekimena 3. Erradikalizazioa eta gorrotoaren diskurtsoak prebenitzea, hezkuntza-, gizarte- eta kultura-izaerako neurriak barne, espazio publikotik biktimekiko edozein adierazpen iraingarri edo indarkeriaren justifikatzaile desagerrarazteko eta gizalege demokratiko eta tolerantea lantzeko.

Ekimena 1. Gardentasun-mekanismoetan sakontzea eta kontuak argi eta eraginkor ematea, lankidetzarako baliabideen erabilera egokia ziurtatzeko. Herritarrei programa horien emaitzen ebaluaketan parte hartzeko aukera ematea.

Ekimena 2. Gobernantza-eredu berriak garatzea, euskal lankidetza-eragile tradizionalen (GGKE) gaitasunak sustatzeko eta garapen-eragile berrien arteko aliantzak bultzatzeko, itun horiek funtsezkoak baitira Euskadiko garapenerako lankidetza hedatzeko eta sendotzeko.

Ekimena 1. Doako laguntza juridikoagatiko eta espetxeetako lege-laguntzagatiko konpentsazioak indartzea, herritar guztientzat justizia eskuragarri egon dadin, beren baliabide ekonomikoak edozein direla ere.

Ekimena 2. Desgaitasunen bat duten pertsonek, kolektibo kalteberek eta adinekoek justizia- zerbitzura iristeko jasaten dituzten oztopoak ezabatzeko bidean aurrera egitea. Prozesu judizialetan pertsona horientzako laguntzak eta egokitzapenak sustatzen dituzten programak garatzea, bideratzaileen figura txertatzeko aukera baloratuz.

Ekimena 3. Harengana hurbildu behar duten haur eta nerabeentzako justizia irisgarria bultzatzea eta Gazte Justiziaren VI. Plana abian jartzea.

Ekimena 4. Justizia euskalduntzeko prozesuan aurrera egitea, Justizia Administrazioaren Hizkuntza Normalizatzeko 2023-2032 Planaren arabera, herritarrek eta profesionalek zerbitzuak euskaraz erabil ditzaten sustatuz.

Ekimena 5. Doako laguntza juridikorako eskubidea arintzea eta abokatutzako, prokuradoretzako eta lan-harremanetako graduatuek egiten duten lana duintzea. Helburu horrekin, doako justizia eta defentsa-eskubidea arautzeko beharrezko erreformak bultzatuko dira, biktimari laguntzeko zerbitzua indartuko da, eta bitartekaritza eta justizia leheneratzailearen ikuspegia bultzatuko dira.

Ekimena 6. Lan-baldintzei buruzko IV. Akordioa garatzen jarraitzea, prestakuntza-planak sustatzea eta lanpostuen balorazioa amaitzea, aldian behin lan-eskaintza publikoak eginez.

Ekimena 1. Euskadiko eremuan zigor-betearazpeneko zerbitzuen antolamendu- eta funtzionamendu-erregelamendu bat egitea. Euskal espetxe-administrazioaren eta espetxeen zerbitzu zentralen egitura organikoa eta funtzionala arautuko duen erregelamendua, bai eta espetxe-jardueraren esparruan lan egin behar duten gainerako erakunde-eremuen esku-hartzea ere, eta gizartearen eta herritarren parte- hartzea, espetxe-sistemari eta birgizarteratzeari dagokienez.

Ekimena 2. Azpiegitura berriak bultzatzea, euskal espetxeetako plazen eskaintza jatorriz Euskal Autonomia Erkidegoan bizi diren edo gizarte-lotura duten espetxeen eskarira egokitzeko; horretarako, erregimen irekiko unitate berriak izango dira lehentasunez, espetxe-administrazio integralaren ikuspegitik.

Ekimena 3. Dauden azpiegiturak espetxe-biztanleriaren profil heterogeneora egokitzea, kolektibo kalteberenen, buru-nahasmendu kronikoak dituztenen eta substantzia toxikoen kontsumorako adikzio-arazoak dituztenen behar espezifikoak azpimarratuz. Benetako beharretara egokitutako plantillak sustatuko ditugu, eta genero-ikuspegia espetxe- kudeaketan benetan txertatzea bermatuko duten jarduerak garatuko ditugu.

Ekimena 4. Espetxe-sistemaren birsozializazio-politikak indartzea, berrerortzea saihesteko, presoengan iraganaren berrikuspen kritikoa eta eragindako kaltearen aitorpena sustatuz, eta ingurune irekian tratamendu-, lan- eta prestakuntza-jardueraren esku- hartzea eta katalogoa indartzea.

Ekimena 5. Aukerak-Gizarteratzeko Euskal Agentziaren bitartez, prestakuntzaz eta laneratzeaz baliatuz, askatasunik gabe dauden pertsonei bigarren aukerak errazteko neurriak garatzea. 

Ekimena 6. Espetxeetan lan egiten duten erakundeetako profesionalek (espetxeetako SIP, Justizia Administrazioa, Ertzaintza...) plataforma informatikoetarako zeharkako sarbidea izatea, horietan jasotako informazioari dagozkion murrizketekin.

Ekimena 1. Lortutako autogobernuaren defentsa zaintzea. Haren garapena sustatzea eta Legebiltzarrak edo Eusko Jaurlaritzak, bere eskumenen esparruan, onartutako politika publikoetan sartzea, hustea, baldintzatzea edo murriztea dakarten jarduerak salatzea.

Ekimena 2. Euskal Ekonomia Ituna errespetatzen dela bermatzea, bai eta Konstituzioaren 156. artikuluan aurreikusitako koordinazio-eskumenetatik erator daitezkeen neurriak ere, zerga- eta finantza-politikari dagokionez, dagozkien aldebiko organoetan hartutako akordioei dagokienez. Aplikatzeko edo gauzatzeko, aldebiko bilera-organoaren edo Ekonomia Itunaren Batzorde Mistoaren bilera behar duten neurriak, denboran eta forman.

Ekimena 3. Autogobernuaren defentsaren arloan eskumena duen sailak, ofizioz edo gainerako sailek eskatuta, Estatuaren araugintza-ekimenen legezkotasun konstituzionalari eta Gernikako Estatutuarekiko errespetuari buruzko txostenak egitea koordinatzea. Autogobernuaren defentsaren arloan eskumena duen sailak egingo ditu txosten horiek, eragindako sail sektorialari kontsulta egin ondoren. Euskal autogobernuaren urraketak hautematen diren kasuetan, gatazka judizialak saihestuko dituzten prebentzio-irtenbideak bilatzen saiatuko dira, dagokion "lankidetza-gutunaren" bidez. Era berean, lehentasunez sustatuko da Aldebiko Lankidetza Batzordearen aurrean negoziatzeko bidea, euskal autogobernua zaintzeko eta konstituzio-judizializazioa saihesteko.

Ekimena 4. Gobernu Kontseiluari euskal autogobernuaren, Euskadiri esleitutako eskumenen eta Euskal Autonomia Erkidegoko erakunde-antolaketaren defentsan gauzatzen diren prozesu konstituzional edo judizialak aurkezteko proposamenak helaraztea. Lankidetzako prebentzio-neurriek emaitzarik ez duten kasuetan gaituko da bide hori, autogobernuaren defentsaren arloan eskumena duen sailak dagokion sailari kontsulta egin ondoren.

Ekimena 5. Lehentasunez, Bitariko Lankidetza Batzordearen aurrean negoziatzeko bidea sustatzea, euskal autogobernua ahalik eta baldintzarik onenetan zaintzeko eta Konstituzioaren judizializazioa eta autogobernua interpretatzeko hutsegiteak eragiteko arriskuak saihesteko, gure eskumen-eremurako ondorio txikitzaileei buruzko doktrina sendotuz. Aldebiko Batzordean negoziatzeko bide hori aplikatuko da, bai Eusko Jaurlaritzak auzi-jartzaile gisa esku hartzen duen prozesuetan, bai Euskal Autonomia Erkidegoak emandako arau eta egintzen aurka Estatuak jarritako errekurtsoen ondorio diren prozesuetan. Negoziazio horiek autogobernuaren arloan eskumena duen sailak egingo ditu, eragindako sail sektorialaren laguntzarekin.

Ekimena 6. Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Saileko titularrak JAI Kontseiluan (Justizia eta Herrizaingo Gaiak) parte har dezan bultzatzea.

Ekimena 1. Espainiako Gobernuarekin batera lan egitea, transferitu gabe dauden eskumenen, gaien eta zerbitzuen inguruko negoziazioak gauzatzeko. Gernikako Estatutua osorik betetzeko konpromisoarekin bat etorriz, Espainiako Gobernuaren Kontseiluak 2020ko urtarrilean onartu eta urte bereko urrian berretsi zuen bezala, transferitzeke dauden gaiei dagozkien eskualdaketak negoziatu eta egitea. Alde horretatik, Bitariko Batzordearen barruan landuko da aipatutako materia-zerbitzuak transferitzeko dagokion akordioa, Euskal Autonomia Erkidegoari egin beharreko transferentziak eguneratzeari buruzko txostenean jasotako baldintzen barruan eta eskatutako eskualdatzeei buruz adostutako negoziazio-zerrendan oinarrituta, bi alderdiek 2023ko azaroaren 10ean ezarritako epeetan.

Ekimena 1. Euskadiren eta Estatuaren arteko Ekonomia Ituna eguneratzea, euskal erakundeen zerga-arloko autogobernua sendotzeko. Zerga itunduetan araugintza- eta erregulazio- gaitasun handiagoak lortzea, eta itundutakoez bestelako zerga berriak ezartzeko aukera, zerga-eskumenik ez izateko konpromisoarekin.

Ekimena 2. Kupoa zehazteko metodologiari buruzko bost urteko lege berria onartzeko beharrezko akordioak sustatzea.

Ekimena 3. Ekonomia Itunaren Batzorde Mistoa indartzea, Euskadiren eta Estatuaren arteko ekonomia- eta finantza-harremanak arautzeko eta bideratzeko instantzia gisa. 

Ekimena 4. Euskadiko ekonomia eta finantza arloko ordenamendu juridikoa etengabe eguneratzen jarraitzea (aurrekontu-erregimena, laguntza eta dirulaguntza publikoak, politika eta finantza-tresnak...), Euskadiko Ogasun Nagusiaren berezko gaiak modu eraginkor, moderno, egonkor eta gardenean arautzeko.

Ekimena 5. Euskadik, zerga- eta tributu-eskumenak dituen autonomia erkidego gisa, ekonomia- eta zerga-arloko Europako erabaki-organoetan duen partaidetza eta ikusgarritasuna indartzea. Ildo horretan, eta Ekonomia Itunaren 4. artikuluan ezarritako lankidetza- esparruen barruan, goi-mailako taldeen bileretara eta osoko bileretara joaten den Espainiako ordezkaritzan sartzea bultzatuko du, horietan D-4 (zerga-gaiak) eta D-5 (jokabide-kodea) taldeetan aztertutako gaiak jorratuz. Era berean, euskal erakundeen presentzia bultzatuko du ELGAren nazioarteko fiskalitate-foroetan: FHTP, Global Forum, FTA; baita ELGAren BEPSri buruzko esparru inklusiboko lanetan (MI) eta G-20an ere, ELGAren zerga-gaietarako batzordeak zuzenduta.

Ekimena 6. Euskal Autonomia Erkidegoari dagozkion defizit-helburuak zehazteko prozesuan parte hartzea, Itunaren Batzorde Mistoaren esparruan, bai eta, hala badagokio, toki- erakundeen superabita berrinbertitzeko irizpideetan ere. Zorraren muga Eusko Jaurlaritzaren eta Foru Aldundien artean bereizten jarraitzea.

Ekimena 1. Eusko Jaurlaritza bat dator, dagokion esparruan, EAJ-PNVk eta PSE-EEk (PSOE) autogobernuari buruz adostu duten akordioarekin.
EAJ-PNV eta PSE-EEk (PSOE) alderdiok autogobernua eguneratzeko prozesu bat planteatu genuen 2016ko azaroan, indarrean dauden legezko arau eta prozeduren arabera izapidetuko zen erreforma bat juridikoki eta legalki egokituko zela bermatzeko, bizikidetza demokratikoan sakontzeko eta kohesio eta justizia sozialean aurrera egiteko.
Hori oinarri hartuta, 2020an lortutako akordioan, bi alderdiek Eusko Legebiltzarrean egindako lanetan sakontzeko aukera planteatu genuen, euskal autogobernua eguneratzeko prozesuarekin amaitzeko, ahalik eta adostasun handienarekin eta ezarritako eta aurreikusitako legezko bideei jarraituz, estatutuak aldatzeko lege- proposamenaren proiektua aurkezteko aukera emateko.
Gogoeta horiei gehitu behar zaie PSOEk eta EAJ-PNVk 2023ko azaroaren 10ean sinatutako akordioa. Akordio horretan jasota dago alderdi biok parte hartuko dugula, Euskadin zein Estatuarekin, etorkizuneko autogobernua negoziatu eta onartzeko prozesuan, Konstituzioaren Lehen Xedapen Gehigarriaren eta Gernikako Estatutuaren Xedapen Gehigarriaren ahalmenak baliatuz. Akordio horretan, fede onez negoziatzeko eta akordio bat aurrera ateratzeko konpromisoa adierazten genuen, bai euskal erakundeetan, bai Gorte Nagusietan, ondoren euskal herritargoak lortutako akordioa berrets zezan. Euskadiren naziotasunaren aitortza, euskal eskumenen babesa eta aldebikotasunean eta forutasunean oinarritutako berme-sistema bi alderdien artean hitz egin eta negoziatu beharreko eremuak izango dira.
Lortuko den akordio horrek Euskadiko Legebiltzarraren gehiengoaren eskaerei erantzun beharko die, Gernikako Estatutuan ezarritakoaren arabera, Euskal Herria legitimoki ordezkatzen baitu.
Bi alderdiok ulertzen dugu aurreko legegintzaldietan egindako lanetan EAJ-PNVk eta PSE-EEk (PSOE) hainbat arlotan bat egin dugula, baina desadostasunak ere izan ditugu gure artean. Alde horretatik, bi alderdiek berretsi egiten ditugu 2016an, 2020an eta 2023an sinatutako akordioak, eta,bat egite horretan oinarrituta, uste dugu gai horri buruzko eztabaidak alderdi politikoei dagozkiela, eta ez Jaurlaritzari, eta onartzen dugu gai horri buruzko legegintza- eta politika-ekimena alderdi politikoei dagokiela, eta ez Gobernuari, Eusko Legebiltzarrak bere eskumenaren eta indarrean dagoen legeriaren esparruan ildo horretan har ditzakeen akordioei lotuta sentituko baita, ezinbestean.
Ondorioz, gobernagarritasun-akordio hau sinatu dugun bi alderdiok berretsi egiten ditugu aldez aurretik sinatutako akordioen edukiak, eta elkarri askatasuna aitortzen diogu autogobernuaren arloko gure postulatuak eta planteamenduak defendatzeko, eta, era berean, hitz ematen dugu ez dugula eragotziko zentzu horretan hemen, Euskadin zein beste eremu instituzional batzuetan egin nahi diren eztabaidak edo proposamenak, eta bat gatoz gai honetako edozein legegintza-ekimen Eusko Legebiltzarraren gehiengo osoak adostu eta onartu beharko lukeela, eta, ondoren, Gorte Nagusietara bidali beharko litzatekeela, ezarritako legezko bideen arabera izapidetu eta, hala badagokio, herritarrek erabaki dezaten eta erreferendumean berrets dezaten.

Ekimena 1. EAJ-PNV eta PSE-EEk (PSOE) alderdiok autogobernua eguneratzeko prozesu bat planteatu genuen 2016ko azaroan, indarrean dauden legezko arau eta prozeduren arabera izapidetuko zen erreforma bat juridikoki eta legalki egokituko zela bermatzeko, bizikidetza demokratikoan sakontzeko eta kohesio eta justizia sozialean aurrera egiteko.

Ekimena 2. Hori oinarri hartuta, 2020an lortutako akordioan, bi alderdiek Eusko Legebiltzarrean egindako lanetan sakontzeko aukera planteatu genuen, euskal autogobernua eguneratzeko prozesuarekin amaitzeko, ahalik eta adostasun handienarekin eta ezarritako eta aurreikusitako legezko bideei jarraituz, estatutuak aldatzeko lege- proposamenaren proiektua aurkezteko aukera emateko.

Ekimena 3. Gogoeta horiei gehitu behar zaie PSOEk eta EAJ-PNVk 2023ko azaroaren 10ean sinatutako akordioa. Akordio horretan jasota dago alderdi biok parte hartuko dugula, Euskadin zein Estatuarekin, etorkizuneko autogobernua negoziatu eta onartzeko prozesuan, Konstituzioaren Lehen Xedapen Gehigarriaren eta Gernikako Estatutuaren Xedapen Gehigarriaren ahalmenak baliatuz. Akordio horretan, fede onez negoziatzeko eta akordio bat aurrera ateratzeko konpromisoa adierazten genuen, bai euskal erakundeetan, bai Gorte Nagusietan, ondoren euskal herritargoak lortutako akordioa berrets zezan. Euskadiren naziotasunaren aitortza, euskal eskumenen babesa eta aldebikotasunean eta forutasunean oinarritutako berme-sistema bi alderdien artean hitz egin eta negoziatu beharreko eremuak izango dira.

Ekimena 4. Lortuko den akordio horrek Euskadiko Legebiltzarraren gehiengoaren eskaerei erantzun beharko die, Gernikako Estatutuan ezarritakoaren arabera, Euskal Herria legitimoki ordezkatzen baitu.

Ekimena 5. Bi alderdiok ulertzen dugu aurreko legegintzaldietan egindako lanetan EAJ-PNVk eta PSE-EEk (PSOE) hainbat arlotan bat egin dugula, baina desadostasunak ere izan ditugu gure artean. Alde horretatik, bi alderdiek berretsi egiten ditugu 2016an, 2020an eta 2023an sinatutako akordioak, eta,bat egite horretan oinarrituta, uste dugu gai horri buruzko eztabaidak alderdi politikoei dagozkiela, eta ez Jaurlaritzari, eta onartzen dugu gai horri buruzko legegintza- eta politika-ekimena alderdi politikoei dagokiela, eta ez Gobernuari, Eusko Legebiltzarrak bere eskumenaren eta indarrean dagoen legeriaren esparruan ildo horretan har ditzakeen akordioei lotuta sentituko baita, ezinbestean.

Ekimena 6. Ondorioz, gobernagarritasun-akordio hau sinatu dugun bi alderdiok berretsi egiten ditugu aldez aurretik sinatutako akordioen edukiak, eta elkarri askatasuna aitortzen diogu autogobernuaren arloko gure postulatuak eta planteamenduak defendatzeko, eta, era berean, hitz ematen dugu ez dugula eragotziko zentzu horretan hemen, Euskadin zein beste eremu instituzional batzuetan egin nahi diren eztabaidak edo proposamenak, eta bat gatoz gai honetako edozein legegintza-ekimen Eusko Legebiltzarraren gehiengo osoak adostu eta onartu beharko lukeela, eta, ondoren, Gorte Nagusietara bidali beharko litzatekeela, ezarritako legezko bideen arabera izapidetu eta, hala badagokio, herritarrek erabaki dezaten eta erreferendumean berrets dezaten.

Ekimena 7. Gainerako euskal erakundeekiko lankidetza eta koordinazioa indartzea, eta, are gehiago, toki-administrazioarekiko lankidetza eta koordinazioa indartzea. Horretarako, arreta berezia eskainiko zaie langileak hautatzeko prozesuei,bai eta herri- administrazioek erabiltzen dituzten sistema eta aplikazioen bateragarritasunari, elkarreragingarritasunari eta herritarrekiko harreman elektronikoari. Halaber, euskal administrazio publiko guztietan informazio publikoa eskuratzeko eskubidea egikaritzeko leihatila bakarra garatzen lagunduko duten ereduetan aurrera egitea aurreikusten dugu, administrazio elektronikoa bultzatzeko eta herritarrei administrazio-informazio argia, eguneratua eta zalantzarik gabea ematera begira.

Ekimena 8. Bilboko Aduanetako Agente eta Komisio-hartzaileen Elkargoa Kentzeko Legea bultzatzea.

Ekimena 1. Euskadiko gardentasunari buruzko lege bat bultzatzea, informazio publikoa eskuratzeko eskubidea errazteko eta herritarren parte-hartzea sustatzeko.

Ekimena 2. Euskadi Gardena Gardentasun Atariaren edukiak zabaltzea, euskal herritarrentzat interesgarrienak diren gaiei buruzko informazio berria argitaratuz.

Ekimena 3. Euskadi Gardena Gardentasun Atariaren eta Irekiaren edukiak ulergarriagoak egitea, irakurketa errazeko irizpideak neurri handiagoan txertatuz, eduki erakargarrien eta didaktikoen bidez, hainbat sakontasun-mailatan irakurtzeko aukera emango dutenak eta elkarreragina ekarriko dutenak, grafikoak, bistaratzeak, infografiak eta mapak erabiliz, hizkuntza argia erabiliz.

Ekimena 4. Herritarrei gure kudeaketa-datuak zabaltzen jarraitzea, Open Data Euskadi ataria indartuz eta sustatuz, gardentasun-estrategiarekin lerrokatuz, beharrezko datuak formatu egokietan emateko eta berrerabilera inplementatzeko.

Ekimena 5. Erakundeen eta ezagutza-sareen arteko lankidetza sustatzea. Aurrerapen iraunkorraren aldeko apustua egitea, ezagutza, adimena, datuak eta eraldaketa digitala baliatuz, pertsonen ongizatea eta bizi-kalitatea hobetzeko. Datuen kudeaketa adimentsua eta etikoa bermatzea.

Ekimena 6. Parte hartzeko dauden bideak indartzea, demokrazia deliberatiboko tresnei bultzada berezia emanez.

Ekimena 7. Eskura dauden informazio-aktiboen inbentarioa egiten jarraitzea eta herritarrei kontuak ematen dizkien gobernantza-eredu baten iraunkortasunerako sistemak egokitzea.

Ekimena 8. Nazioarteko estandarrak betetzen jarraitzea eta munduko praktika onenekin bat egitea.

Ekimena 1. Datozen urteetan egingo den belaunaldi-erreleboari modu planifikatuan heltzea. Funtzio publikoaren aldeko apustua egiten jarraitzea, gaitasunean eta profesionalizazioan oinarritutako profesional kualifikatuekin, funtzio publikoan sartzeko prozesuak bultzatuz, zerbitzu publikoan pertsona onenak izateko, karrera profesionala arautuz eta garai berrietara egokitutako etengabeko prestakuntza garatuz, Administrazio Orokorreko Negoziazio Mahai Sektorialean hartutako akordioaren bidez.

Ekimena 2. Enplegu publiko egonkor eta kalitatezkoaren aldeko apustua egiten jarraitzea, indarrean dagoen araudia aplikatuz egiturazko bitartekotasuna murriztuz eta aldian behin Enplegu Publikoaren Eskaintzak deituz. Euskal Administrazioaren barruan belaunaldien arteko erreleboari modu integralean ekitea, ezagutzaren traspasoa ziurtatuz. Negoziazio-eremuak bultzatzea, langileen hornidura eta hautaketa arautzeko, bai eta behin-behinekotasuna arautzeko ere. Gure administrazioa pixkanaka euskalduntzen jarraitzea, bi hizkuntza ofizialetan lan egiteko eta zerbitzua emateko behar diren baldintzak bermatzeko.

Ekimena 3. Itunaren Batzorde Mistoaren barruan, Konstituzioaren Lehen Xedapen Gehigarria betez eta foru-lurraldeetako erakundeek darabilten finantza-autonomia errespetatuz, honako hauek adostea: sartu berri diren enplegu publikoaren eskaintzaren birjarpen- tasak erabat lehentasunezkotzat jotzen diren sektore, funtzio eta lanbide- kategorietan, eta enplegatu publikoen ordainsari-masaren gehikuntzaren gehieneko orokorrak, betiere aurrekontu-ekitaldi bakoitzean dagokion oreka eta aurrekontu- egonkortasunaren bidea bermatuz. 

Ekimena 4. Eusko Jaurlaritzako langileei zuzendutako prestakuntza-eskaintza indartzea, funtsezko tresna baita antolaketa berritzaileago, malguago eta dinamikoago baterantz aurrera egiteko, eta egungo eta etorkizuneko erronketara egokitzen laguntzeko, betiere arreta eskaintzen ditugun zerbitzuen kalitatean jarriz, langile publikoen parte-hartze aktiboa bultzatuz.

Ekimena 5. Eraldaketa digitalaren esparruan lan egitea, eta, aldi berean, eten digitala gainditzeko behar diren ekintza guztiak egitea, lurralde osoko konektibitatea eta ingurune digitalean zailtasun gehien dituzten pertsonen prestakuntza bultzatuz.

Ekimena 6. Gainerako euskal erakunde publikoekiko konbergentzia teknologikoa eta elkarreragingarritasuna bultzatzea.

Ekimena 7. Prototipoak eta etengabe aldaketak egin ditzaketen berrikuntza-taldeak bultzatzea, gardentasunak eta gobernu adimendunak aurrera egin dezaten.