Neurri urgenteak hartzea klima-aldaketaren eta haren ondorioen aurka egiteko (Aintzat hartuta Klima Aldaketari buruzko Nazio Batuen Esparru Hitzarmena klima aldaketari mundu mailan erantzuteko gobernuen arteko eta nazioarteko foroa nagusia dela).

Ekimena 1. Nekazaritza-politika komunaren (PAC) Landa-garapenerako Plana Euskadirentzat onestea, jasangarria den eta pertsonen osasunarekiko zein ingurumenarekiko errespetua duen XXI. mendeko nekazaritza baterantz aurrera egiteko xedearekin. Horretarako, adostasuna bilatuko da
erakunde-eragile desberdinen, hau da, Eusko Jaurlaritzaren eta foru aldundien eta erreferentziazko eragile sektorialen artean.

Ekimena 2. Elikagaiak xahutzearen aurkako ekimenak garatzea, elikagaiak lehengoratzea eta berriz erabiltzea erraztuz.

Ekimena 3. Produktu ekologikoen produkzioa, eraldaketa eta merkaturatzea bultzatzea, nekazaritza ekologikoaren produkzioa 7.500 hektareetara handituz.

Ekimena 4. Belaunaldi-erreleboa ziurtatzea eta neurriak sustatzea gure lehen sektorearen eta elikaduraindustriaren modernizazioa eta lehiakortasuna hobetzeko, berrikuntza, inbertsioa, lankidetza eta nazioartekotzearen bidez.

Ekimena 5. Euskadiko mahastizaintza eta ardogintzako guneen garapen integrala babestea, kalitate handiko ardoen produkzioa eta merkaturatzea sustatuz eta familia-bodegen eredua babestuz.

Ekimena 6. Ekonomia eta Ogasun Sailarekin elkarlanean, ingurumen-irizpideak eta zero kilometroko produkzioentzako babesa txertatzen dituzten kontratazio publikoko klausula berriak gehitzea sustatzea.

Ekimena 1. Euskadiko Itsas eta Arrantza Funts Europarraren (FEMP 2021-2027) Programa Operatiboa onestea, sektorearen lehiakortasuneko eta baliabideen jasangarritasuneko printzipioen pean.

Ekimena 2. Berezko Arrantza Erakunde Ordaintzaile baten sorkuntza sustatzea, 2021-2027 programa operatibo berrian ahalik eta autonomiarik handiena
lortzeko xedearekin.

Ekimena 3. Estatuko Gobernuarekin elkarlanean, euskal presentzia indartzea arrantzarekin lotutako nazioarteko akordioetan.

Ekimena 4. Dagozkion lankidetza-hitzarmenak sinatzea, arrantza-kuoten berezko kudeaketa ahalbidetzeko, Eusko Jaurlaritzaren eskumenen eremuaren barruan, bereziki lehenetsiz antxoa eta hegaluze espezieak.

Ekimena 5. Uretako eta arrantzako prestakuntza-zentroen talentua erakartzea eta mantentzea sustatzea, hain zuzen ere, aginte-postuetarantz.

Ekimena 6. Belaunaldi-erreleboko neurriak erraztea arrantza-sektoreko enpresen titulartasunean, Euskadin errotzea eta etorkizunean hemen jarraitzea bermatzeko tresna gisa.

Ekimena 7. Akuikultura eta, bereziki, itsaso-akuikultura jasangarria sustatzea, ikerketa eta proiektu berritzaile berriak sustatuz ekonomia urdinaren eta zirkularraren eremuan.

Ekimena 1. Euskadiko eta Akitania Berriko kirol-portuen zerbitzuen eta jardueren baterako eskaintza bat sustatzea.

Ekimena 2. Gobernantza Publiko eta Autogobernuko Sailarekin batera, dagokion akordioa lantzea “portuen” zerbitzuen gaiaren transferentzia egiteko, Gernikako Estatutua osorik betez eta garatuz, Gobernu Kontseiluak 2017ko irailean babestutako eta Eusko Jaurlaritzaren Autogobernuaren
Ponentziara bidalitako Euskal Autonomia Erkidegoari egin beharreko Transferentzien Eguneraketari buruzko 2017ko Txostenak jasotako
terminoen barruan eta Espainiako Gobernuak formalki 2020ko otsailaren 20an bidalitako Eusko Jaurlaritzak eskatutako transferentziei buruzko
balizko negoziazioetarako kronograma-proposamen orientagarriarekin bat eginez.

Ekimena 3. Ondare naturalaren kontserbazioa eta landa-inguruneko jarduera sozioekonomikoen garapena sustatzen dituzten neurriak bultzatzea.

Ekimena 4. Landa-garapeneko Lege berria onartzea eta ezartzea.

Ekimena 5. Plangintza parte-hartzaileko tresnak sustatzea, landa- eta kostalde-guneetan garapen-eragileen sarea eta Tokiko Ekintza-taldeak indartuz.

Ekimena 6. Enplegua eta hazkundea suspertzea landa- eta kostalde-guneetan, dibertsifikazio ekonomikoa bultzatuz gizarte-berrikuntzaren bidez, turismoarekin, osasunarekin, ongizatearekin eta teknologia berriekin lotutako eremuetan garatzeko potentziala duten proiektuak babestuz.

Ekimena 7. Landa-eremuan, enpleguaren sorkuntza eta aukera-berdintasuna sustatzea, arreta berezia jarriz emakumeentzako, gazteentzako eta enplegurako
sarbide-zailtasunak dituzten kolektiboentzako berariazko programen garapenean.

Ekimena 8. Euskadiko landa- eta kostalde-ingurunean bizi-kalitate egokia bermatzen duten oinarrizko azpiegituren, ekipamenduen eta zerbitzu integralen
horniduran aurrera egitea.

Ekimena 1. Nekazaritzako elikagaien eta egurraren sektorean, proiektu berritzaileen garapena bultzatzea, batez ere, ekonomia zirkularrarekin, urdinarekin eta gizarte-ekonomiarekin lotutako proiektuena.

Ekimena 2. Elikagaien eta zuraren balio-katean, transferentzia teknologikoa eta 4.0 konponbideen garapena sustatzea.

Ekimena 3. Elikaduraren arloko ekintzailetza sustatzea BIND 4.0 programa indartuz eta EIT Food (European Innovation Technology) Erakundearen euskal egoitzan sortutako start-upak ezarriz Euskadin.

Ekimena 4. Elikagaien eta zuraren balio-katean ezarriko diren estrategia eta politika guztietan klima-agindua txertatzeko prozesuan aurrera egitea.

Ekimena 5. Kalitatezko ziurtapenak garatzea abeltzaintza-produkzioetan.

Ekimena 1. “Bioekonomiako Euskal Estrategia” garatzea eta “Bioekonomiarako Euskal Aliantza” bat bultzatzea, Bioeskualdeen Europako Sarearen lider izateko xedearekin.

Ekimena 2. Egurraren balio-katea sustatzea, hobekuntzak bultzatuz horren produktibitatean, eraldaketan eta kontserbazioan, zehazki, baliabide energetiko gisa (biomasa) dituen aukerak indartuz

Ekimena 3. Ekintzailetza eta enpresa-jarduera berrien sorkuntza sustatzea bioekonomiaren eremuan, nekazaritza-basogintzaren sektorean eta elikaduraren
industriaren jarduera eraldatzaileetan zentratuz.

Ekimena 1. Mugikortasun Jasangarriari buruzko Lege bat onestea, Lurraldeko Mugikortasun Agintaritza desberdinen eginkizunak finkatzen eta garatze
dituena, Euskadiko Garraioaren Agintaritzarekin koordinazioan. Horren helburua izango da garraio-sistema integratua lortzea, klima-aldaketaren aurkako borrokan eta horren gizarte- eta ingurumen-efektu kaltegarriei aurre egiten laguntzen duena.

Ekimena 2. 2021-2025 Mugikortasun Jasangarriko Plan bat onestea, Euskadiko Garraio Jasangarriaren2030 Plan Zuzentzailean integratuta egongo dena. Horrek mugikortasun jasangarriko eredu berri baten eta berotegi-efektuko gasen emisioetan baxua den garraio baten aldeko apustua
indartuko du, ibilgailu elektrikoa sustatuz ibilgailu elektrikoentzako kargaguneak eta zerga-pizgarriak abiaraziz.

Ekimena 3. Integratutako garraio publiko kolektiboa eta horren intermodalitatea sustatzea tarifa-integrazioarekin eta txartel bakarrarekin, Hiri-mugikortasun Jasangarriko Planen garapena sustatuz tokiko eskalan eta garraio publikoaren erabilera intentsiborako hobariak emanez.

Ekimena 4. Flotak berritzea sustatzea eta birkarga elektrikorako hobariak ematea, ibilgailu elektriko arinen (bizikleta barne) bidezko hiri-mugikortasuna
bultzatzeaz gain.

Ekimena 5. Birkarga elektrikoko azpiegiturak sustatzea eta potentzia altuko birkarga-sarea hirukoiztea, Euskadin birkarga azkarrerako 100 gune lortu arte;
horiek “birkarga azkarreko azpiegituren korridore iberiarrean” zein sare europarrean integratuta egongo dira.

Ekimena 6. Garraio publikoaren elektrifikazioa sustatzea, flotak berritzea azkartuz, zehazki, foru aldundiekin eta udal erakundeekin elkarlanean.

Ekimena 7. Edukiera handiko autobus elektriko adimenduneko proiektuak hedatzea biztanleria-dentsitate altuko hiri-guneetara eta metropoli-guneetara.

Ekimena 8. Gizarte-sentsibilizazioko jarduketak garatzea eta mugikortasun jasangarriaren aldeko gizarte itun bat proposatzea.

Ekimena 1. Euskadin, “European transport networks, TEN-t” salgaien korridore atlantikoaren garapena bultzatzea. Helburu horrekin, Bilboko hegoaldeko trenbide-saihesbidearen eraikuntza eta Bilboko Portuarekiko trenbide-konexioa dinamizatuko dira.

Ekimena 2. Lille-Vitoria-Gasteiz tren-autobidearen garapena sustatzea, Jundizko plataforma multimodala amaituz.

Ekimena 3. Lezoko plataforma logistikoa eta horren trenbide-sarearekiko konexioa garatzea, Pasaiako Portuaren eraginkortasuna hobetzea ahalbidetuz.

Ekimena 4. Zerbitzu industrialeko bokazioa duten azpiegitura logistikoak indartzea, horiek berritzeko eta modernizatzeko plan batekin, trenbide-portuko konexioen hobekuntza barne hartzen duena.

Ekimena 5. Forondako Aireportuaren VIAP plataforma garatzea eta digitalizazioa sustatzea azpiegitura logistikoen kudeaketan.

Ekimena 6. Via Irun Proiektua babestea, hirigintza garatzeko eta gune hori jaregiteko.

Ekimena 1. “Euskal Y” amaitzea, Irun, Donostia, Ezkio, Bilbo eta Gasteizko geltokien eraikuntzarekin.

Ekimena 2. Donostiako lurperatutako trenbide-saihesbidearen obra amaitzea.

Ekimena 3. Loiolako Erriberetako aldageltokia eraikitzea.

Ekimena 4. Topoaren trenbide-azpiegituren hobekuntzak amaitzea Pasaian eta Irunen.

Ekimena 5. Eibar eta Donostia arteko linearen trenbide-azpiegiturak hobetzen amaitzea.

Ekimena 6. Trenbide-trazadura hobetzeko obrak egitea Aginagan, Eibar eta Donostialdea arteko zerbitzuak hobetze aldera.

Ekimena 7. Hiri-nukleotan trenbide-bilbearen baterako existentziarako eta integraziorako ekintzetan aurrera egitea, udalekin horretarako hitzarmenak garatuz.

Ekimena 8. Gasteizen, Salburua eta Zabalganarako hedapenak garatzea.

Ekimena 9. Bilbon, trenbidea Boluetara hedatzea, Abusu auzorako sarbideekin.

Ekimena 10. Metropoli-trenbidearen 4. eta 5. lineen garapenarekin hastea Euskal Trenbide Sarea (ETS) Bilboko Metropoli-trenbidearen Hegoaldeko
Gunearen eta 4. Linearen inguruko Informazio-azterlanaren zein 5. Linearen eta hori Durango-Bilbao-Txorierri trenbide-linean integratzearen
inguruko informazio-azterlanaren gainean egiten ari den informazio-azterlanen ondorioak ezagutzen ditugunean, zehazki, gobernuaren barruan
partekatutako konponbide bat aurkitzeko konpromisotik.

Ekimena 11. Bilbo-Loiu Aireporturako trenbide-konexioan aurrera egitea.

Ekimena 1. Sorkuntza banatu berriztagarriko eta kogenerazioko proiektuak bultzatzea, banakako autokontsumoa eta autokontsumo kolektiboa sustatzen duten laguntza-lerroekin.

Ekimena 2. Autokontsumorako elektrizitatearen sorkuntza sustatzea eraikinetan eta etxebizitzetan, zehazki, teknologia fotovoltaikoa, eolikoa eta biomasakoa bezalako teknologien bidez.

Ekimena 3. Hornidura termikoko sistema zentralizatuak aukeratzen dituzten hirigintza-garapen berriak sustatzea.

Ekimena 4. Lurralde-antolamenduan eta hirigintza-plangintzan energiaren ikuspegia apurka-apurka txertatzea, udalak aholkatzeko eta babesteko neurriekin, horiek energia-eraginkortasuneko planak gara ditzaten.

Ekimena 5. Batez ere, eremu publikoko etxebizitza eraikien parkea berritzeko politika bat garatzea, energia- eraginkortasuneko eta aurrezpeneko irizpideekin.

Ekimena 6. Eraginkortasun energetikoko irizpideak garatzea obren eta horniduren erosketa publikoan.

Ekimena 7. Eraikinen birgaitze energetikoari buruzko berariazko prestakuntza, bidezko trantsizio energetikoa eta enplegu berdeen sorkuntza errazten dituena.

Ekimena 8. Foru aldundiekin elkarlanean eta Zerga-koordinaziorako Organoaren bidez, zerga-pizgarriak sustatzea sektore industrialaren, merkataritzaren eta zerbitzuen energia-eraginkortasuneko inbertsiorako.

Ekimena 1. Sorkuntza energetikoko parkea handitzea iturri berriztagarrien instalazioen bidez, lurreko zein itsasoko parke eolikoen garapena eta ezarpena bultzatuz, hasitako parke fotovoltaikoak amaituz eta proiektu berriak abiaraziz.

Ekimena 2. Biomasako eta geotermiako proiektuak garatzea erkidego-sareetan.

Ekimena 3. Hondakin organikoen biogasa hartzeko eta sortzeko plantak eraikitzea sustatzea.

Ekimena 4. Hidrogenoaren ekonomia berria bultzatzea, erregai berde gisa.

Ekimena 5. Biomasa eta bioekonomia bultzatzea, erregai fosilen murrizketa errazteko eta gure nekazaritza- eta basogintza-sektorearen balio erantsia handitzeko.

Ekimena 6. Administrazio publikoen berariazko eremutik, energia berriztagarriaren % 100 erostea eta bestelako energia-iturrien instalazioa bultzatzea eraikin publikoetan. Gainera, administrazio publikoetan karbono-aztarna neutroa bultzatuko da, sektore pribatuarentzako paper eredugarri eta
dinamizatzaile gisa.

Ekimena 7. Garraio eta mugikortasun jasangarriak sustatzea, Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako Sailarekin elkarlanean, garraio publikoa bultzatuz eta ibilgailu pribatuen flota berrituz, eraginkorragoak diren eta beste erregai batzuk erabiltzen dituzten ibilgailuekin ordeztuz.

Ekimena 8. Garraioaren eta mugikortasun elektrikoaren (ibilgailu elektrikoa) sektorean energia elektriko berdearen zabalkundea eta erabilera sustatzea, emisio baxuko ibilgailuen alde eginez eta ibilgailu elektrikoentzako kargaguneen ezarpena sustatuz, hori guztia garraioaren sektorea deskarbonizatzeko helburuarekin.

Ekimena 1. Energiaren eremuan, ikerketako, garapen teknologikoko eta enpresa-egiturako arloak sustatzea, betiere espezializazio adimenduneko RIS3 Euskadi euskal estrategian zehaztutako lehentasun estrategikoekin bat eginez.

Ekimena 2. Honakoak bezalako eremuetan euskal posizionamendu industriala eta teknologikoa errazten dituzten ekimenak indartzea: olatuen energia, biltegiratzea, off-shore eoliko flotatzailea, sare adimendunak eta hidrogeno berdearen produkzioa.

Ekimena 3. Euskal industrien trantsizio energetikoa bultzatzea, honako laguntza-lerro hauek indartuz: aurrezpen eta eraginkortasun energetikoak; energia berriztagarrien erabilera eta CO2-ko igorpenen murrizketa klima-aldaketaren aurka borrokatzeko.

Ekimena 1. Bidezko trantsizio energetikoko plan estrategiko bat onestea, pertsonarik ahulenen gizarte-babesa sustatzeko eta txirotasun energetikoko egoerak saihesteko.

Ekimena 2. Euskadi zaurgarritasun energetikorik gabeko lurraldea izatea lortzea eta zerbitzu energetiko eskuragarri, fidagarri eta modernoetarako sarbide unibertsala bermatzea.

Ekimena 1. Garraioaren deskarbonizazio progresiboa, trenbide-garraioaren alde eginez.

Ekimena 2. Eskualde eta udalerri mailan mugikortasun jasangarriko planen garapena.

Ekimena 3. Bizikleta herritarrentzako garraiobiderik jasangarriena gure herri eta hirietan.

Ekimena 4. Lurraldearen erresilientzia klima-aldaketaren ondorioak kontuan hartzen dituzten lurralde- eta hirigintza-plangintzako politika publikoekin.

Ekimena 5. Klimaren aldeko ekintzan zeharkako garapen teknologikoa eta berrikuntza.

Ekimena 6. Teknologia garbien euskal zerrenda handitzea, zerga-kenkariekin lotuz.

Ekimena 7. Ekoberrikuntzako eta berriz landatzeko proiektuak, zuhaitz-azalera 10.000 hektarea handituz; horrek urtean CO2ko 25.000 tona xurgatzea ahalbidetuko du.

Ekimena 1. Helburu horrekin, aurreko legegintzaldian onetsitako Administrazio Publikoen Jasangarritasun Energetikoaren Legea erabat hedatuko dugu.

Ekimena 2. “Trantsizio energetikoaren eta klima-aldaketaren legea” onestea, besteak beste, 2050eko horizonterako berotegi-efektuko gasen emisioen neutraltasuna lortzeko (karbono-neutraltasuna). Horrekin batera, klima-aldaketaren eremuko erakunde arteko koordinaziorako organoak eta mekanismoak ezarriko dira.

Ekimena 3. Estrategia Klimatikoaren eta Estrategia Energetikoaren arteko beharrezko koordinazioaren alde egitea, zehazki, adierazitako parametroetan.

Ekimena 4. Udalen eremuarekiko lankidetza ezartzea energia eta klima-ekintzako plan bateratuen garapenerako; horrela, aukera izango dute, Udalsarea 2030 sarearen bidez, toki- zein lurralde-eremuetatik klima-ekintza hedatzen jarraitzeko.

Ekimena 5. Udal-mailako parte-hartze aktiboa bultzatzea Global Covenant of Mayors for Climate and Energy Itunean.

Ekimena 1. Ur edangarriko sareen kudeaketa eraginkorra optimizatzea, eraginkorrak ez diren sistemaren galerak murriztuz eta egungo hornidura-sareak eraldatuz, ur edangarriaren erabileran kontrol eta segurtasun handiagoak ematen dituzten sare adimendunak bihurtzeko.

Ekimena 2. Teknologia berriak aplikatzea ureztatze-sistemetan, ur-kontsumoa optimizatzeko, bereziki, klima- aldaketaren eraginak gehiago pairatuko dituzten Euskadiko guneetan.

Ekimena 3. Hondakin-uren arazketa- eta saneamendu-zerbitzu eta instalazioak hobetzea. Helburua da, 2030eko horizontean, saneamendu-sistema osoa bukatuta egotea eta tratamendurik gabeko isurketak ia-ia zerora murriztea.

Ekimena 4. Hondar-urek eragindako kutsaduraren kontrola, arauketa eta ikuskapena indartzea.

Ekimena 5. Teknologia ekologiko eta jasangarri berrien garapena bultzatzea hondar-uren tratamenduan, balorizazioan eta berrerabilpenean.

Ekimena 6. Baliabide hidrikoen erabilera eraginkorra sustatzea euri-uraren drainatze-sistema jasangarrien bidez, uraren sektorean ekonomia zirkularra sustatuz eta ura berrerabiltzea bultzatzen duen kontratazio berdea indartuz.

Ekimena 7. Uraren hiri-zikloaren kudeaketa integrala hobetzea, uraren zuzentarau europarrarekin bat datorren tarifa-sistema homogeneo baten bidez, tarifak kostu hauekin lerrokatzea ahalbidetuko duena: ura hartzeko, banatzeko eta ustiatzeko kostuak eta saneamendu- eta arazketa-kostuak.

Ekimena 8. Saneamenduko, hornidurako eta uholdeen aurreko defentsako oinarrizko azpiegiturak egikaritzea, arro hidrografikoen uraren kalitatea hobetzeko.

Ekimena 1. Abian jartzea Ingurumenaren V. Esparru Programa 2030.

Ekimena 2. Ingurumen-administrazioaren Legea onestea, gure industria eta bere emisioen hobekuntzarako eta bere prozesuak ingurumenari dagokionez eredugarria den industria baterantz aurrera egiteko funtsezko tresna gisa, ingurumen-baimeneko prozedura erraztuz eta arinduz.

Ekimena 3. Ondare Naturalaren Kontserbazioari buruzko Legea onestea, Euskadiko ondare naturalaren babesa, kontserbazioa, kudeaketa, erabilera jasangarria, lehengoratzea eta hobekuntza bermatze aldera.

Ekimena 4. Lurzorua babesteko euskal estrategia bultzatzea eta kutsatutako lurzoruen 400 hektarea lehengoratzea sail eta erakunde eskudunekin lankidetzan.

Ekimena 5. Kutsadura atmosferikoa kontrolatzeko plan berri bat garatzea.

Ekimena 6. 2020 Erosketa eta Kontratazio Publiko Berdearen Programa sustatzea.

Ekimena 7. Natura 2000 Guneen eta Naturan Oinarritutako Konponbideen kudeaketa eraginkorra garatzea.

Ekimena 8. Udal zein eskualde mailan kutsadura akustikoa murrizteko ekintza-planak egitea sustatzea eta 2.000 Natura Sarea bultzatzea.

Ekimena 9. Europar Batasunarekin lerrokatutako zerga-politika berdea planteatzea, foru aldundiekin elkarlanean eta Zerga-koordinaziorako Organoaren bidez.

Ekimena 10. Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Garraioetako sailarekin lankidetzan, Lurralde-antolamenduan “ingurumen-aldagaia” txertatzea eta aldizkako segimendu-txostenak egitea lurralde-antolamenduaren eremuan, ingurumen-adierazleen bilakaera aztertzeko.